دیدگاه خود را اینجا بیان کنید تا از پیشنهادات و انتقاداتتان استفاده کنیم.
(مدیریت وبسایت مازندران بام ایران)
شهر آمل از شهرهای بسیار قدیمی ایران در استان مازندران است. بعضی از مورخان و جغرافی نویسان سابقهْ آن را به دوره پیشدادیان و کیائیان نسبت داده اند. شهر آمل با توجه به اشیاء و سکه هایی که از آن به دست آمده در دوره ساسانی پایتخت یامرکز آن منطقه بوده است. احتمالا مردم آمل در زمان حکومت مهدی خلیفه عباسی، به دین اسلام گرویدند و بعد از آن بناهای اسلامی در آنجا ساخته شد.
اوایل قرن هفتم حسام الدین اردشیر مرکزیت را از ساری به آمل آورد و قصر
خود را در آنجا برپا داشت. در سال 795 هـ. ق امیر تیمور گورکانی آمل و
ساری را غارت کرد و فرمان قتل عام ساکنین آن ها را صادر کرد و سه قلعه مهم
از جمله ماهان سر را با خاک یکسان کرد. از آن پس آمل روبه ویرانی نهاد.
آمل جدید در جوار شمال آمل قدیم بنا شده است وامروزه یکی از شهرهای آباد و
زیبای شمال ایران به شمار می رود.
مراکز دیدنی و تاریخی
• قلعه شاهندشت
• حمام اشرف آمل
• پل دوازده پله
• امامزاده ابراهیم
• امامزاده عبدالله
• آب گرم آهن
• آب معدنی استراباکو
• چشمه آب اسک
• آب گرم رینه
• آبشارشاهندشت لاریجان
• دریاچه ساهون
• خانه اربابی
ایزدشهر
واقع در کیلومتر 7 نور ـ محمودآباد از شهرهای استان مازندران در شمال
ایران است. این شهر، در بخش مرکزی شهرستان نور در کنار دریای خزر قرار
دارد.
جمعیت "ایزدشهر" در سال 1385، برابر با 6,888 نفر گزارش شده است . شهرداری
این شهر، جمعیت آن را در سال 1386 حدود 9000 نفر برآورد میکند که هزار
نفر از آنها را افراد غیر بومی تشکیل میدهند.
این شهر در سال 1384 خورشیدی از ادغام روستای ایزده بازارسر تابع دهستان
ناتل کنار، بخش مرکزی شهرستان نور با روستاهای ایزده ساروجمحله و امیرآباد
کناره از توابع همان بخش تشکیل شد. و نام خود را از شهرک ییلاقی تفریحی
ایزدشهر که در سال 1354 توسط شاهپور غلامرضا پهلوی ساخته بود گرفت. شهرداری
آن نیز در تاریخ 12 بهن 1384 تأسیس شد..
محلات اصلی شهر، بازارسر و ساداتمحله در قسمت شرقی و ساروجمحله (سراجمحله) در قسمت غربی است.
تاریخچه:
بر اساس برآوردها، آغاز بنای روستای ایزده، به اوایل دوره قاجار میرسد. در
زمان ناصرالدین شاه این روستا آنقدر بزرگ شده که قابل این باشد که به
عنوان تیول به میرزا عبدالله نامی (یکی از کارمندان جزء دربار) برسد. در
یکی از سفرنامههای ناصرالدین شاه به آبادی عزت ده اشارهای شدهاست.
میرزا ابراهیم، در سال 1275 ه.ق. در سفرنامه اش مینویسد: به رودخانه بزرگ
ایزده که در دو طرف آن خانه و آبادی و یک باب حمام دارد رسیدیم.
بجز وی مالکونف روسی در سال 1858 میلادی، ابت انگلیسی در سال 1259 ه. ق. مکنزی و رابینو نیز در سفرنامههای خود از آن یاد کردهاند.
مکنزی در سفرنامه خود مینویسد: یک فرسنگ بعد از رستم رود به رودخانه
گلآلود عزت ده رسیدیم..... در دوسوی رودخانه دهکدهای به همین نام قرار
داشت. تقریباً صد خانه در قسمت غربی آن و نزدیک دریا بود. مالیات این دهکده
800 تومان است.
نقاط دیدنی:
-حمامهای قدیمی میرزا آقا خانی
-بنای امام زاده قاسم
-شهرکها و مجموعههای مسکونی ایزدشهر، آرامشهر، آکامشهر، بهار نارنج،
پزشکان، زیباشهر، شیلاشهر، دلکده، امیرآباد، آبیکنار، آیندهساز و
کاجمحل.
-گورستان شهر آقا.
هتلها و رستورانها:
هتلها و رستورانهای منطقه و پیرامون:هتل نارنجستان
هتل مروارید خزر
متل دریای نور
هتل ناتلکنار
رستوران گردون نارنجستان
رستوران دریای نور
رستوران شالیزار
آمل
یکی از شهرهای استان مازندران در ایران است. شهر آمل با 199,698 نفر
جمعیت (بر اساس سرشماری سال 1385) در جلگه مازندران و در دوسوی رود هراز
با ارتفاع 76 متر از سطح دریا در 52 درجه و 21 دقیقه طول شرقی و 26 درجه و
25 دقیقه عرض شمالی و در فاصله 70 کیلومتری غرب ساری، مرکز استان، 18
کیلومتری جنوب دریای مازندران و 6 کیلومتری شمال دامنه کوه البرز و 180
کیلومتری شمال شرقی تهران قرار دارد.
وجه تسمیه:
نام یکی از اقوام ساکن کرانه جنوبی دریای مازندران آمارد
بودهاست. نام شهر آمل در مازندران را دگرگونشده نام آمارد دانستهاند.
واژه آمل که گونه دیگر آن آموی است، احتمالا از قبیله باستانی (آ)مردها یا
(آ)ماردها گرفته شدهاست. مورخان باستانی غربی نام این قبیله را مردی
(mardio) یا آمردی (Amardio) آوردهاند. آماردها قومی نیرومند و جنگجو
بودهاند و ناحیه فعلی آمل را به عنوان مرکز خود انتخاب نموده و نام خود را
بر نهادند و بعدها واژه «آماردها» به سبب کثرت تلفظ به آملد، آمرد و
«آمل» بدل شد. نیز وجه تسمیه این شهر به سبب بنیانگزارش "آمله" نیز
میتواند باشد، چنانکه در تاریخ طبرستان ابن اسفندیار آمده است.
تاریخچه:
در حدود قرن نهم پیش از میلاد در دو طرف سفیدرود در حدود رستم آباد امارت
نشینهای متعددی به وجود آمده بود که مردم آن در ساختن کوزههای سفالین گلی
و پیکرکهای گاو و جامهای زرین و زینت آلات و غیره سلیقة بخصوصی نشان
دادهاند و آثارشان نشان میدهد که تمدن و هنر آنها بسیار پیشرفته
بودهاست. این امارت نشینها در حدود قرن هفتم تا پنجم پیش از میلاد به
وسیله اقوام مقتدر تازه وارد منهدم گردیدند. ناحیه ساحلی جنوب دریای
مازندران در همین زمان و حتی مدتها پیش از آن معبر آسانی برای عبور اقوام
شمالی به سوی درههای حاصلخیز و مراتع کوهستانهای مغرب ایران بود. از آن
راه اقوام مزبور میتوانستند به آسانی به شهرهای پرثروت بینالنهرین دست
یابند. به علاوه سواحل باختری دریای مزبور به راه طبیعی قفقاز برمی خورد و
این ناحیه در میان دریای مازندران مانند «هیتها» و «میتانیها» و
«کاسیها» و شاید مادها و... بعد از آنها «سکاییها» و «کیمریها» از آن
برای ورود به شبه جزیرة آناتولی و فلات ایران و جلگة بین النهرین استفاده
میکردند.
اگر نزدیکی زبان و عادات و رسوم مردم سواحل جنوبی دریای مازندران یعنی
«گیلها» و «دیلمها» و «تپوریها» و «آماردها» را با تالشها در نظر
بگیریم این طور به نظر میرسد که تمام این اقوام از راه گردنههای قفقاز و
سواحل تالش به طرف گیلان آمده باشند و چون سواحل دریایی برای زندگی مناسب
نبود به ارتفاعات واقع در کنار جنگلها رفته و به گلهداری در مراتع سبز
جلگههای مرتفع البرز مشغول شدند. امروز در تمام این نواحی گورهای متعددی
از آنان وجود دارد. تعداد گورهایی که در جلگههای مرتفع واقع در کنار
جنگلهای گیلان و مازندران قرار دارد به قدری زیاد است که میتوان احتمال
داد که اجتماعاتی در آن نواحی مسکن داشتهاند و آثار خانههایشان از میان
رفته باشد.
در عصر صفوی آمل رونق فراوان گرفت و حکام صفویه به مازندران دلبستگی خاص
داشتند. شاه عباس که به آمل علاقه زیاد داشت به دستور او جاده کنار رودخانه
هراز آباد شد و در طول راه برای توقف چهارپایان و افراد کاروانسرا ایجاد
کردند جاده شوسهای که آمل را به ساری و گرگان وصل میکرد، درزمان او
احداث شد.
معماری و گردشگری:
1- بازار: راسته اصلی بازار قدیم آمل به همراه راستههای فرعی منشعب از آن
(راسته عطاران، راسته پالان دوزان، راسته نمدمالان و نوراسته)نقش مهمی در
تشکیل و تعریف محدوده بافت ایفا میکنند. راسته اصلی دقیقاً و بلافاصله
بعد از پل دوازده چشمه (جنوب شرقی بافت) آغاز و به صورت قطری و طولی در
بافت حرکت کرده و تا نزدیکیهای مرکز اصلی کاشی محله (مسجد جامع علی کوچک)
ادامه مییابد. بازار به بافت ویژگی طولی و خطی بودن آن (گذر و محور اصلی
بافت) تلفیق بعضی از مراکز محله با آن (مشائی محله و شاهاندشتی محله)،
برخورداری از کاربری اجتماعی – اقتصادی و همجواری با دیگر عناصر شهری عمده
بافت (مسجد جامع، مسجد آقا عباس، گرمابه و …) قسمت اعظمی از بافت مسکونی
اطراف را تحت نفوذ مستقیم خود دارد. در واقع برش و عبور قطری بازار از
بافت سبب میشود که تا عمق واحدی از دو طرف (بافت مسکونی پیرامون بازار)
خود را تحت پوشش قرار دهد.
2- مراکز و گذرهای اصلی محلات، به غیر از سه مرکز اصلی میدانچه مشائی محله
(محله چهار سوق)، بازارچه شاهاندشت محله (تکیه هاشمی) و کاشی محله (مسجد
جامع علی کوچک) بقیه مراکز اصلی با فاصله از راسته اصلی بازار و تقریباً در
در مرکز ثقل هندسی محلات مستقر هستند. چون راسته اصلی بازار به صورت قطری
بافت را قطع نمودهاست از این نظر این مراکز اصلی با گذرهای اصلی بین
خود، عملاً یک حلقه ثانویه پنهانی (تار نامرئی) را به دور بازار به وجود
میآورند. علاوه بر این هر یک از این مراکز اصلی، خود دارای یک شعاع نفوذی
هستند. لذا مجموعه این شعاعهای نفوذ مراکز اصلی با حلقه درونی بر گرد
بازار، محدوده و منطقهای را تعریف خواهد کرد که میتواند به عنوان یک
محدوده بافت کهن و تاریخی به آن استناد کرد. چون بافت کهن آمل از دخالتهای
کالبدی و عبور خیابانهای چلیپائی رضاخانی مصون ماندهاست. لذا پیوستگی
قضایی عناصر شهری و مراکز محلات از طریق گذرها و معابر اصلی بافت موجب تشکل
و انسجام بافت میگردد.
محلات تاریخی آمل:
1- نیاکی محله (حسینیه ارشاد) 2-اسپه کلا(تکیه اسک) 3-قادی محله (تکیه
شهدا) 4- کاردگر محله (مسجد امیریها) 5- مشائی محله (چهار سوق) 6-
شاهاندشت محله (تکیه هاشمی) 7- چاکسر محله (امامزاده قاسم) 8- کاشی محله
(مسجد جامع علی کوچک) 9- پائین بازار محله (تکیه آملیها) 10- گلباغ محله
(مسجد جامع) 11- گرجی محله (امامزاده تقی)
هر یک از محلههای مسکونی فوق دارای محدوده و مرز معین وتعریف شده هستند.
این محدودهها توسط حصار یا موانع کالبدی مشخص نمیشد، بلکه گذرها و کویها
یا محدوده پلاکها محدوده هر محله را تشکیل میدهد.
جاذبههای گردشگری:
از آثار تاریخی شهرستان آمل با آن همه سابقه شهرنشینی یا به دلیل رطوبت
بالای منطقه و یا به دلیل حوادث طبیعی مثل زلزله و حوادث غیر طبیعی مثل
هجوم تیمور گورکانی، چیز چندان درخور توجهی باقی نماندهاست. برخی از این
آثار باقیمانده به همراه برخی جاذبههای جهانگردی از این قرارند:
-مشهد میربزرگ (مقبره میر قوامالدین مرعشی، سر سلسله مرعشیان مازندران که از بناهای دوره صفویهاست.)
-مقبره میرحیدرالدین
-مقبره امامزاده ابراهیم
-مقبره امامزاده قاسم
-مقبره امامزاده عبدالله
-مقبره ناصرالحق حسنبن علی
-بقعه شمس آل رسول
-پل دوازده چشمه
-قلعه شاهاندشت (ملک بهمن)
-مقبره مولانا سید حسن ولی واقع در نیاک
-پارک جنگلی میرزا کوچک خان (واقع در 20 کیلومتری جاده هراز)
-آبهای معدنی لاریجان، آمولو، اسک و استراباکو
جاذبههای ورزشی:
-قله دماوند
-قله امامزاده قاسم
-کوه قرهداغ
-سیاه کوه
-آسمان کوه لار
-کوه دال کمر
-ارتفاعات ییلاقات لاریجان
-رود هراز
جاذبههای علمی تحقیقی:
-کارگاههای پرورش ماهی سردابی لاریجان
-طرح آبریز هراز
-موسسه تحقیقات برنج کشور
-مرکز پرورش نهال زیتون
-مرکز پرورش گیاهان دارویی سلیمانی و قلیزاده
-دهکده قدیمی با کارگاه قالیبافی بلیران
-باغ کیوی و گلخانه ایزدی
-پرورش ماهی و منابع طبیعی چلاو
-منطقه حفاظت شده چلاو
-منطقه حفاظت شده سیاهبیشه
جاذبههای تفریحی :
-پارک جنگلی میرزا کوچکخان جنگلی
-پارک جنگلی امامزاده عبدالله
-پارک دهکده طلایی
-شکارگاههای لاسم
-شکارگاه امیری
-شکارگاه لار
-منطقه تیراندازی ممنوع رزن
-روستای خوشواش
-روستای سنگچال
-منطقه بلیران
-دریاچه آب اسک
جاذبههای تاریخی :
-نقش برجسته شکلشاه
-حمام شاهعباس آبگرم لاریجان
-بقعه میرحیدر آملی
-مسجد جامع
-آرامگاه ناصرالحق بقعه شمسالرسول
-آثاره راهباستانی هراز
-قلعه ملکبهمن شاهندشت
-برج قدیمی امیری
-بازار قدیم آمل
-مسجد امام حسنعسگری
-ساختمان دارایی
-قلعه کهرود
-قلعه فرنگیس
-بافت قدیم شهر شهر با خانه زیبا مانند خانه شفائی
-قلعه دختر پلور کاروانسرای سنگی و کوهستانی پلور
-کافر کلی (غارهای باستانی آباسک و پلمون)
-امامزاده عبدامناف
-امامزداده محمد قریشی
-امامزداه عباس شهنهکلا
-پل 12 چشمه
-پل معلق
-پل پلور به لار
-بقعه شمس طبرسی
-بقعه میربزرگ
جاذبههای طبیعی:
-قله دماوند
-غار گلزرد
-جنگل بلیران
-گرم رود
-رود کمکلا
-رود کرسنگ
-رود پنجاب
-رود لاسم
-آب معدنی استراباکو قلابن
-آب معدنی پرسم آمولو
-آب گرم لاریجان
-آب معدنی اسک
-آب آهن آب فرنگی لاریجان
-آب معدنی گرو کلرد
-آبشار یخی
-آبشار شاهاندشت
-آبشار آلامل
-آبشار پرو مد
-آبشار شیخ علیخان
-آبشار سنگ درکا
-آبشار قلعهدختر
-آبشار دعیز
-دریاچه سدلار
-منطقه زیست محیطی لار
-دریاچه دریوک
-آبشار آب مراد لاسم
دخمههای سنگی رینه، راه باستانی تنگه بند بریده و تصویر حجاری شده
ناصرالدین شاه و یاران او بر سنگ به نام شکل شاه، کاروانسرای گمبوج، مسجد
جامع مسجد امام حسن عسکری، مسجد آقا عباس، بقعه متبرکه سه سید، سقانفار
زرین کلا و سقانفار هندو کلا، بقعه مشهد بزرگ، امامزاده ابراهیم، امامزاده
قاسم، بقعه شمس آلرسول و گنبد شمس طبرسی نیز از دیگر جاذبههای گردشگری
آمل به شمار میروند.
مکان های دیدنی آمل :
قلعه دماوند - دره و دریاچه سد لار - آبگرم لاریجان - آبشار شاهاندشت - آب گرم بائیجان - آب اسک - امام زاده عبدالله - روستای بلیران - شکل شاه (جاده هراز) - پل دروازه چشمه - مشهد میر بزرگ - امام زاده ابراهیم - شمس آل رسول - پارک جنگلی میرزا کوچک خان - پارک دهکده طلایی