ساری و اطلاعات فرهنگی،تاریخی و...آن
دیدگاه خود را اینجا بیان کنید تا از پیشنهادات و انتقاداتتان استفاده کنیم.
(مدیریت وبسایت مازندران بام ایران)
اطلاعات فرهنگی، تاریخی ،گردشگری در مورد ساری مرکز استان مازندران و یکی از بزرگترین شهر های استان
شهرستان ساری
ساری مرکز استان مازندران در شمال ایران است.همچنین این شهر از بزرگترین شهر های ناحیهٔ شمالی ایران است ،این شهر دارای قدمت تاریخی کهن است
بنای ساری در هزاره‌های پیش از میلاد
بنای ساری بر اساس روایت‌های متعدد به افراد بسیاری مشهور است، در سفرنامه‌های سیاحان آمده که مردم آن را به کیومرث پیشدادی، اولین پادشاه روی زمین به قول فردوسی نسبت می‌دهند، افرادی از جمله حمد اله مستوفی بنای آن را به تهمورث شاه دیوبند پشدادی نسبت می‌دهند، بسیاری از روی شواهد بر این باورند که تخت گاه شاهنشاه فریدون بر جهان بوده‌است، و اما تفریبا همگی بر این باورند که توس پور نوذر از نوادگان فریدون شاه و سپهسالار کیخسرو آن را بنا نموده و نام آن جا را توسان نامیده است، فرای حکایات میهنی ما، یونانیان باستان آن را زادراکارتا، پایتخت تمدن هیرکانیا، ذکر می‌کنند، اشپیگل شرق شناس و نئونازیست آلمانی آورده که نام ساری کنونی برگرفته از نام قوم سائورو بوده که پیش از هجوم اقوام آریایی به ایران در شهر باستانی اسرم، که هم اکنون نام دهی در ۱۰ کیلومتری ساری است، زندگی می‌کرده‌اند. ادوارد پولاک گمان دارد که نام ساری دگرگونی واژگانی سادراکارتا میباشد، دکتر اسلامی نیز در کتاب خویش نوشته که احتمال آنکه زادراکارتا از نام زردگرد، باشد نیز است
پس از اسلام
فرخان بزرگ به سال ۵۶ ساری را به کلی مرمت نمود. این شهر مورد توجه قارن، پادشاه بزرگ طبرستان، واقع گشت و پس از او، پایگاه فرمانروایی مازیار پور قارن بوده‌است و آثار نیک وی هنوز نیز باقی است و به پاس کوشش نیک این دو بزرگ مرد، دو خیابان مشهور ساری به نام آنهاست ساری در تاریخ خود سه بار پایتخت ایران بوده که آخرین بار در زمان اقامحمدخان قاجار بوده که پس از احساس خطر او از سوی شوروی پایتخت را به تهران منتقل کرد
ساری نوین
بی تردید رشد و ترقی ساری پس از قاجارها بوده‌است، نظام شهری نوین ساری از آن زمان باقی مانده‌است و ساری اولین شهر ایران بوده‌است که ساخت راه‌آهن سراسری ایران از آنجا آغاز گشت و پس از رضاشاه و در هنگام جنگ جهانی دوم به تصرف نیروهای شوروی در آمد و پس از جنگ جهانی نیز فرودگاه بین المللی دشت ناز ساخته گردید و طرح‌های توسعه به سمت خاور به وجود آمد و پس از انقلاب نیز، جاده‌های اطراف شهر توسعه داده شد
وقایع تلخ تاریخی
یکی از دلایل مهمی که باعث گردیده تا ساری در حالیکه یکی از مراکز تمدن و فرهنگ بوده‌است، نسبت به شهرهای دیگر از آثار تاریخی کمی برخوردار باشد، حوادث روزگار بوده‌است، چنانکه بر طبق مستندات تاریخی پس از اسلام حمله خلیفه عباسی، حمله مغول، حمله تیمور، حملهروس‌ها، حمله ترکمن‌ها، حمله دشمنان آقامحمدخان و سیل، زمین لرزه،آتش سوزی در ساری روی دادند
- سال ۲۹۸ حمله روس
- سال ۳۲۳ سیلاب و طغیان رود تجن
- سال ۳۲۶ سیل و با گل و لای یکسان شدن ساری
- سال ۴۲۶ حمله سلطان محمود غزنوی و ویرانی‌های وی
- سال ۵۹۸ آتش سوزی در ساری
- سال ۷۹۵ حمله تیمور و به خاک و خون کشیدن ساری و مردمانش
- سال ۱۰۱۷ زمین لرزه بزرگی در ساری روی داد
- سال ۱۰۴۵ حمله روس و آتش کشیدن فرح آباد و ساری
- سال ۱۰۹۸ زلزله هولناک در ساری
- سال‌های ۱۱۹۴-۱۲۰۵ جنگ‌های داخلی برادران و دشمنان آقا محمد شاه
- سال ۱۲۲۳ زلزله بزرگ در ساری
- سال ۱۲۳۵ بیماری طاعون
- سال ۱۳۲۰ بیماری تیفوس
آب و هواآب و هوای شهر ساری در تابستان ها معتدل و نمناک و در زمستان ها نسبتا سرد و خشک است.همچنین بخش های جنوبی کوهستانی این شهر دارای زمستان های دراز و بسیار سرد می باشد
عمارت و ساختمان‌های قدیمی
کهنه باغشاه
بنیاد آن توسط سلاطین صفوی بوده‌است و در زمان رضا شاه آن را خراب کردند و خیابان خیام کنونی را ساختند اگرچه هنوز در خیابان خیام آثار باغ در ملک خصوصی مردم نمایان است
نوباغشاه
بدست محمد میرزا ملک آراء در زمان فتح علی شاه ساخته شد و عمارت‌هایی شبیه چهل ستون اصفهان در آن احداث نمودند که البته در زمان رضاشاه و به دستور وی پادگان شد
شاهزاده حسین
در محله شاهزاده حسین واقع است و بنای آن به سال ۸۹۰ برمیگردد.این امامزاده در بخش باختری ساری قرار داد
مسجد حاج مصطفی خان
در سال ۱۲۷۳ مسجد حاج مصطفی خان سورتیجی ایجاد گردید و در محله چهارراه برق کنونی قرار دارد
عمارت کلبادی
این مکان زیبا و قدیمی در مرکز شهر ساری و در نزدیکی میدان اصلی واقع شده است و در حال حاضر به عنوان اداره میراث فرهنگی مورد بهره‌برداری قرار گرفته و پیشینه آن یه حدود 120 سال پیش باز می‌گردد. ویژگیهای اجزای معماری آن همچون اتاق‌ها، حجره‌ها، شاه نشین، گرمابه، اصطبل، حیاط و هنر بکاررفته بر روی پنجره‌ها و ارسی‌ها و آراستن آنها با شیشه رنگی در نوع خود بی‌نظیر است
حمام وزیری
این بنا نیز در مرکز شهر ساری و در کنار خانه کلبادی قرار دارد و از لحاظ نوع معماری، مصالح و ویژگیهای ساختمانی از ابنیه دیدنی و مشهور مازندران به شمار میرود. ان بنا نیز متعلق به دوران قاجاریه‌است
آب انبارهای ساری
ساری در آخرین دوره دارای ۵ آب انبار معروف بوده که هم اکنون بنای ۳ آب انبار آن موجود است
آب انبار میرزا مهدی
این بنا در مرکز شهر ساری واقع شده و مربوط به دوران افشاریه یا زندی ه میباشد، منبع اصلی به وسیله پلکانی به پای شیر و انبار آب دسترسی دارد. پلان آن گرد و با گنبد هلالی است که همه آن با آجر و ملاط ساخته شده و در بخش دوگانی گنبد دریچه‌هایی برای فراهم آوردن روشنائی درون آب انبار تعبیه گردیده‌است.
آب انبار نو
این آب انبار نیز در مرکز شهر ساری و در بافت قدیمی در نزدیکی خیابان قارن کنونی قرار دارد و به لحاظ نوع کاربری همچون آب انبار میرزا مهدی است.بلندای آن از کف آب انبار تا سقف آن 40/21 متر است
دروازه‌های ساری
دروازه بارفروش (دروازه بابل)؛ دروازه گرگان؛ دروازه فرح آباد؛ دروازه نوباغشاه
مجموعه تاریخی فرح آباد
در ۲۸ کیلومتری شمال شهر ساری و در ورودی خزر آباد و در ۳ کیلومتری ساحل دریای مازندران قرار دارد. این مجموعه شامل مسجد، پل، دیوارهای بر جای مانده از یک کاخ سلطنتی است که به دستور شاه عباس صفوی ساخته شده و تفرج‌گاه ساحلی صفوی بوده‌است. مسجد با ایوانهای بلند، شبستانها. حجره هاو مناره‌ها از مهم‌ترین بناهای تاریخی استان مازندران به شمار میرود
برج رسکت
در چهل کیلومتری جنوب باختری شهر ساری قرار دارد و مسیر دست رسی به آن از ساری آغاز و پس از گذر از دو راهی کیاسر و سد سلیمان تنگه به سوی باخترمنحرف می‌شود که بیشتر بخشهای آن آسفالته میباشد. این بنا در بخش دودانگه ساری قرار دارد و باآجر ساخته شده و رایه های آن شامل مقرنس کاری دو کتیبه آجری به خط کو فی و پهلوی ساسا نی است. احتمالاً مقبره یکی از شهریاران آل باوند بوده و مربوط به سده پنجم هجری قمری است
امامزاده عباس
در حاشیه شمالی ورودی خاوری شهر ساری واقع شده و از نظر شیوه معماری، گنبد هرمی شکل و صندوق چوبی نفیس، یکی از بناهای معروف استان مازندران است. تاریخ ساخت آن ۸۹۷ هجری قمری است و چهارامامزاده بنامهای عباس و زید و محمد و حسن در آن مدفون می‌باشند.این بنا دربلوار امام رضا منطقه‌ای به نام آزادگله ساری واقع شده‌است. برای اطلاعات بیشتر وکامل به سایت امامزاده عباس http:\\www.emamzadeabas.com نگاه شود
امام زاده جبار
در روستای خارکش واقع در جنوب خاوری شهرستان ساری درکیلومتر ۵ جاده ساری به نکاء پشت پارک جنگلی شهید زارع ساری درخاورروستای خارکش مدفون میباشد و از نوادگان امام موسی کاظم میباشد
برج سلطان زین‌العابدین
با گنبد مخروطی هشت‌ترک از لحاظ نوع معماری و تزئینات کاشی کاری و درب و صندوق چوبی نفیس، جز مهم‌ترین بناهای تاریخی ساری به شمار میرود. کتیه‌ها و کاشی کاری‌های آن زیبا بوده و یک مرقد دیگر در داخل بنام سلزان‌امیر شمس‌الدین میباشد
امام زاده یحیی
در مرکز شهر ساری قرار دارد و برج آحری آن به خاطر دارا بودن صندوق و درب چوبی نفیس دارای اهمیت است. بلندای بنا ۲۰ متر و تاریخ ساخت آن سال ۸۴۹ هجری قمری میباشد. امامزاده یحیی از فرزندان امام موسی‌کاظم است
پناهگاه حیات وحش دشت ناز
ان محوطه زیبا ۵۵ هکتار در ۳۵ کیلومتری شمال خاور ساری قرار دارد و مسیر دسترسی آسفالته آن در ۱۲ کیلومتری ساری به بهشهر در سه را هی اسلام‌اباد از جاده اصلی جدا شده و پس از گذر از مسافت ۲۳ کیلومتر به مکان گفته شده می‌رسد
فضای جنگل جلگه‌ای آن از سال ۱۳۴۶ بصورت محل تکثیر گوزن زرد خالدار ایرانی در آمده‌است. دشت ناز برای دوستداران طبیعت و حیات و حش تنها با مجوز سازمان محیط زیست می‌توانند به تماشای گوزن و پرندگان زیبا همانند قرقاول و کبوتران بپردازند
پناهگاه حیات وحش سمسکنده
.jpg.jpg)
این منطقه با ۱۰۰۰ هکتار مساحت در ۱۰ کیلومتری جنوب خاوری ساری واقع شده و مسیر دسترسی آن از ساری تا سمسکنده بوده و سپس با یک جاده روستایی به درون محوطه راه می‌یابد.پوشش گیاهی آن گونه‌های جنگلی و جلگه‌ای بوده و بخشی از آن مانند دشت‌ناز به عنوان زیستگاه گوزن زرد ایرانی مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌است
سد سلیمان تنگه
در ۴۵ کیلومتری جنوب باختری ساری در نزدیکی روستای افراچال در منطقه‌ای کوهستانی و سر سبز واقع شده‌است. این سد در سال ۱۳۷۹ برای بازدید مسافرین و گردشگران آماده شده و از نظر اقامتی مخصوصاً برای افراد تور بسیار مناسب است. اقامت شبانه در کنار رودخانه زلال با صدا و آهنگ دلنواز اوقات خوشی را فراهم می‌کند، بازدید از تاج سد با گرفتن بلیط در روزها ممکن بوده و در این سد امکانات قایقرانی و اسکی روی آب برای گردشگران فراهم شده‌است. در مجموعه سد سلیمان تنگه به‌وسیله بخش خصوصی امکانات تفریحی مناسبی برای اقامت و گردش روی آب ایجاد شده که با توجه به بزرگی سد، زیبائی‌دریاچه و فضای دلپذیر پیرامون آن اکنون یکی از زیبا ترین چشم‌اندازهای مازندران به شمار می رود که ظرفیت و توانایی بالایی برای تور گردانی داراست. بازدید از این مکان را برای گرداشگران و دوست داران طبیعت پیشنهاد می‌کنیم. دهکده آرامش ، تاج سد ، اسکله شیرون رود و قهوه خانه تلاونگ از جمله مکان های تفریحی سد سلیمان تنگه می باشند.
پارک جنگلی شهید زارع
پارک جنگلی شهید زارع در ۳ کیلومتری شرق شهر ساری و در جانب جاده ساری به بهشهر قرار دارد و به علت مجاورت با تپه‌های جنگلی کم ارتفاع در دامنه البرز، بسیار زیبا و چشمگیر است. برای استفادهگردشگران نیز دارای امکاناتی برای ماندن کوتاه مدت میباشد. بویژه بهترین مکان برای کسانی است که می‌خواهند به صورت رایگان شب اقامت داشته باشند.
چشمه اسرار آمیز سورت
در منطقه چهار دانگه ساری روستای قلعه سر
در آرشیو من مطالب کامل تری در باره ی این چشمه اسرار آمیز وجود دارد
محلات ساری در اواخر دوره قاجار
سبزه میدان، نقاره خانه، اوصانلو محله، امامزاده یحیی، بلوچی محله، کردمحله، بلوچی خیل، اصفهانی محله، افغون محله، چاله باغ، شپش کشان، کهنه باغشاه، قلیچ لی محله، میرسرروضه، میرمشهدمحله، بیرامتر (بهرام اُتُر)، در مسجد، پای چنار، شیشه‌گر محله، نعل بندان، بهارآباد، شاهزاده حسین، امامزاده عباس(ازادگله)
محله‌های کنونی ساری
سبزه میدان، باقرآباد، شکرآباد، نوتکیه، چناربن، امامزاده یحیی، بازار روز، شهبند، مهدی آباد، کوی ندا، گل افشان، معلم(ساری نو)، ترک محله، کوی آزادی، ۲۲ بهمن، راهبند سنگتراشان، لسانی، میرزمانی(سعدی)، پیوندی، فدک، توکل، کوی سنگ، کوی افشار، مهیار، پل تجن، طالقانی اول و دوم، پشت پرورشگاه، کوی گلها، پشت زندان، بخش هشت(سلمان فارسی-پیروزی)، پشت مصلی، بربری محله، پیرتکیه، بوعلی(بلوار پاسداران)، میرسرروضه، بهرام اُتُر، آزادگله، سروینه باغ، راهبند دخانیات، نعل بندان، کوی قلیچ، چهارراه برق، چهارراه کارمندان، ساری کنار، طبرستان، ششصد دستگاه، میرسرروضه، کوی برق ، کوی نور(پشت انبار برق)، پشت چین دکا، کوی جهاد، چال مسجد، خیام، مازیار و...
قلب شهر
میدان ساعت (به مازندرانی: پاساعت‌میدانی) نام میدانی در مرکز شهر ساری است
این میدان دارای برجی با ساعت عقربه‌ای بزرگ و مجهز به صدای زنگ ناقوس است که در هنگام تغییر ساعات به شماررقم ساعت آن لحظه به صدا در میآید و در سکوت شبهای ساری صدای ساعت ۱۲ شب را بدلیل تعداد بالای دفعات آن و نیز سکوت شب تا دورترین خیابانهای ساری می‌توان شنید. در سال ۱۳۵۵ ساخت میدان این برج آغاز شد و در نهایت در سال ۱۳۵۷ پایان یافت. محمد علی حیدری سازنده این برج میباشد. این میدان نقطه آغازین و یا نقطه پایانی مسیر بسیاری از اتوبوس‌ها و تاکسی‌ها است. این میدان در میانه راه میدان امام به دروازه بارفروش و از آنجا به دروازه مشهد (میدان شهداء) و پل تجن قرار دارد.
جمعیت ساری
جمعیت این شهرستان با توجه به آمار 1387 و رشد آن تا کنون به بیش از نیم میلیون نفر رسیده و جمعیت این شهر طبق آخرین آمار وزارت کشور بعد از شمارش آرای ریاست جمهوری دهم به حدود 985.320 نفر رسیده است. ساری پذیرای مهاجرین ترک، ترکمن، شهمیرزادی، کرد، ارمنی،گرجی، اصفهانی، عرب، بلوچی، افغانی و... بوده‌است که در طول قرن‌های مختلف به ساری آمدند و یا پس از مدتی تعداد آنها کم شد و یا از ساری کوچ کردند
پینت بال
اولین باشگاه پینت بال ساری در تاریخ ۹ مرداد سال ۱۳۸۷ در پارک قائم (پارک تجن) ساری در مساحتی نزدیک به ۴۰۰۰ متر مربع در باشگاه پینت بال پروشات شروع بکار کرد
بازارهای محلی و دوره‌ای
بازارهای ساری همانند برخی از شهرهای شمالی ایران در ساری نیز بازارهای دوره‌ای برگزار می‌گردد
بازارهای روز
بازار امام رضا
ماهی فروشان
در انتهای خیابان نادر و در مجاورت با بازار نرگسیه قرار دارد. که البته جدیداً کل بازار به ابتدای پل تجن انتقال یافته‌است. همچنین شماره دوم این بازار هم اکنون در اتوبان قایمشهر در حال احداث میباشد که دارای امکانات از جمله استخر ماهی و رستوران ماهی می باشد
بازار نرگسیه و رجایی
بازار نرگسیه در مجاورت کاخ قدیمی آقا محمد خان قاجار قراردارد بازار نرگسیه یکی از قدیمی‌ترین و پر رفت آمدترین بازارها در استان مازندران میباشد که قسمتی از آن را مسجد جامع ساری در بر می‌گیرد
بازار ترکمنان
بازار ترکمنان در خیابان ملامجدالدین ساری قرار دارد. این بازارچه از جاهای گردشگری ساری است واز تمام استان و استانهای همجوار برای بازدید از این بازار به آنجا میآیند و فقط دارای پوشاک میباشد
بازار روز راه آهن و کشاورز
این بازار جزء مجموعه بازار منطقه ای شهر بوده و در بلوار کشاورز در جنوب شهر قرار دارد که یکی از قدیمی‌ترین و پررونق ترین بازارهای ساری است
نمایشگاه‌های تجاری
ساری جزو محدود شهرهایی در ایران است که به طور مرتب نمایشگاه‌های لوازم خانگی، فن آوری، رایانه در آن برگزار می‌گردد.و با اینکه نمایشگاه بین المللی مازندران در قایمشهر احداث و نیمه تمام گذاشته شده و به علت عدم تمایل سرمایگذاران در مورد سرمایه در شهر های غیر مرکز استان تمامی نمایشگاه های استانی وکشوری در مکان های ساری انجام میپذیرد
نمایشگاه‌های رسمی
ساری به عنوان یکی از قطب‌های مهم تجاری همکاری در منطقه آسیای میانه و قفقاز و سواحل دریای مازندران شناخته شده و بنا بر این همیشه توسط کشورهای خارجی و با حضور سفیران نمایشگاه‌های متعددی در ساری برگزار می‌گردد
نمایشگاه‌های برنامه‌ای
معمولاً بسیاری از شرکت‌ها، نهادها، گروه‌ها و... در مجموعه ایران خودرو، یا ، سالن شهر و روستا اقدام به برگزاری نمایشگاه می‌کنند.با توجه به اینکه انتظار میرود نمایشگاه بین المللی در بزرگراه فرح آباد ساخته شود
